Tüketici haklarını korumak amacıyla kutlanan 15 Mart Dünya Tüketiciler Günü’nde tüketim sorunlarına da dikkat çekilecek. Dünya Tüketici Hakları Günü dönemin ABD başkanı John Fitzgerald Kennedy'nin Temsilciler Meclisi'nde yaptığı konuşma ile ortaya çıkmıştır. İşte Dünya Tüketiciler Günü ile ilgili detaylı bilgi…

DÜNYA TÜKETİCİ HAKLARI GÜNÜ TARİHİ

15 Mart 1962 yılında ABD'nin o dönemdeki başkanı John Fitzgerald Kennedy'nin Temsilciler Meclisi'nde yaptığı konuşmada ilk kez Tüketici Hakları diye bir kavramdan söz etmesi sebebiyle dünyada Dünya Tüketici Hakları olarak kutlanmaktadır. Birleşmiş Milletler ise 1985 yılında aldığı bir karar ile bu konuşmanın yapıldığı tarihi, yani 15 Martı Dünya Tüketici Hakları ilan ederek resmileştirmiştir. Ülkemizde Dünya Tüketiciler Günü adıyla kutlanmaktadır. Uluslar arası tüketici örgütleri de bu günü her yıl kutlamaya devam ediyor. Uluslararası Tüketici Örgütü'nün Dünyanın 105 ülkesinde üyesi bulunmaktadır.

Tüketici hakları, tüketicinin varlığı ile birlikte doğmuş; insanlık ve iktisat tarihi kadar köklü bir olgudur. Tüketici haklarının formal ve daha etkin bir şekilde irdelenmeye ve düzenlenmeye başlanması, 20’nci yüzyılın ikinci yarısında; 1960’lı yıllardan itibaren gerçekleşmiştir.

Küreselleşme ve şu an içinde bulunduğumuz dijitalleşme dönemi ile tüketici hakları bakımından yepyeni ufuklar açmıştır. 21. yüzyılın dünyasında ürün ve hizmet çeşitliliği her geçen gün artarken, tüketici davranışlarında da baş döndürücü bir hızla köklü değişiklikler yaşanmaktadır.

Böyle bir ortamda, ticari hayatın sorunsuz biçimde sürdürülmesi temin edilirken aynı zamanda tüketicilerin ekonomik çıkarları ile toplum sağlığının korunması bir zorunluluktur. Dahası, sürdürülebilir kalkınmanın temini ve toplumsal refahın korunarak yükseltilmesi için israf etmeden ve doğaya zarar vermeden tüketmenin önemi göz ardı edilemez.

7’den 70’e toplumun bütün kesimlerini ilgilendiren ve evrensel manada kabul edilen tüketici haklarının; tüketicilerin sağlık ve güvenliğinin korunması, ürün ve hizmetlerle ilgili kalite şartlarının temini, çağdaş ve sorumluluk arz eden müşteri ilişkilerinin sağlanması; etkin bir rekabet çerçevesinde tüketiciyi yanıltıcı reklam ve stratejilerin engellenmesi gibi kendi içinde farklı boyutları bulunmaktadır.

En önemli avantajlarımızdan bir tanesi, geçmişte bu konuyla ilgili önemli çalışmalar yapılmış olması; temelin sağlam atılması ve özellikle de tüketici konularında Avrupa Birliği ile uyum açısından önemli mesafe kaydedilmiş olmasıdır.

“Tüketicinin korunması alanı”, Avrupa Komisyonu’nun 2020 Genişleme Süreci’ne ilişkin Batı Balkanlar ve Türkiye konulu 6 Ekim 2020 tarihli raporunda, AB uyum süreci bakımından en yüksek düzeyde gelişim gösteren alanlardan biri olarak sayılmıştır.

Ayrıca, 12 Mart 2021 tarihi itibariyle 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunumuzu hayata geçirdik. Tüketici hak ve güvenliği bakımından önemli özellikler içeren bu kanun ile fiziksel pazarların yanı sıra sanal pazarlarda da etkinliğimizi artıracağız.

 
Bu yeni kanun ile E-ticaret de ürün güvenliği denetimlerine başlanacaktır. Güvensiz ürün satışı yapan internet sayfalarına erişim engellenecektir.

 
Güvensiz ürünlerin tüketiciden geri çağrılması zorunlu hale getirilmiştir. Böylece tüketicilerin güvensiz üründen kaynaklı mağduriyeti giderilecektir.

 
Güvensiz ürünün sebep olduğu ölüm ve yaralanmalar veya başka bir ürüne verdiği zararlara karşı imalatçı veya ithalatçı, zarar görene karşı tazminatla sorumlu olacaktır.

Güvensiz ürünlere karşı kamuoyu etkin bir biçimde bilgilendirilecektir.

 
Söz konusu Kanun ve yine kanunun AB mevzuatıyla tam uyumlu bir şekilde hazırlanan 8 uygulama yönetmeliği ülkemizde ürün güvenliği sistemini hem uluslararası uygulamalar ile uyumlaştırmış hem de güncel ihtiyaçlara göre yeniden kurgulamıştır.

Tesis edilen güçlü altyapı ve birikim sayesinde bugüne kadar ülkemizde tüketici hakları ve güvenliğinin en üst seviyede tesis edilmesine yönelik olarak Bakanlığımız öncülüğünde önemli çalışmalar gerçekleştirilmiş olup, tüketicilerin hayatını kolaylaştıran insan odaklı uygulamaları hayata geçirmek için aynı azim ve kararlılıkla çalışmalarımıza devam edeceğiz.

 
Tüketici haklarının, israf etmeden ve çevreye zarar vermeden tüketmenin her zamankinden daha fazla önem kazandığı bu günlerde, bilinçli tüketim anlayışının ülkemizde ve dünyada hâkim olmasını diliyor, tüketicilerimizin 15 Mart Dünya Tüketiciler Günü'nü kutluyorum.

HAYRETTİN SABIRLI 
TÜKETİCİ HAKLARI DERNEĞİ 
BOZÜYÜK ŞUBE BAŞKANI